Ik heb vanaf jonge leeftijd mijn eigen perioden van rouw doorgemaakt, en hoewel ik eerst dacht dat ik de enige ter wereld was die al deze moeilijke gevoelens doormaakte, zie ik veel van mijn RTT-therapiecliënten dezelfde. herkenbare stadia doorleven.
We denken misschien alleen aan rouw als we een belangrijk persoon in ons leven hebben verloren, maar ik denk dat de term van toepassing is op veel situaties waarin we een extreem verlies van iets, een staat van zijn, of gewoon het leven zoals we het kennen, ervaren.
Verdriet is ook heel persoonlijk. Het verloopt niet netjes of lineair. Het volgt geen tijdlijnen of schema's. Je kunt huilen, boos worden, je terugtrekken, je schuldig voelen of gewoon helemaal leeg zijn. Geen van deze dingen is ongebruikelijk of verkeerd.
Het kan helpen om te weten dat er vijf stadia van rouw zijn (Elisabeth Kübler-Ross, 'On Death and Dying', 1969). Deze fasen worden niet altijd chronologisch doorlopen, maar zullen op je eigen unieke manier worden doorleefd.
Waarom is het belangrijk om de stadia van rouw te begrijpen?
Verdriet is een natuurlijke emotie om te ervaren bij het verlies van een geliefde of een (vaak traumatische) gebeurtenis die ons leven voorgoed heeft beïnvloed.
Hoewel iedereen rouw op een andere manier ervaart, kan het identificeren van de verschillende stadia van rouw je helpen om te anticiperen op en te begrijpen welke reacties je tijdens het rouwproces kunt ervaren. Het kan je ook helpen je behoeften bij rouwen te begrijpen en manieren te vinden om aan die behoeften te voldoen. Inzicht in het rouwproces kan je uiteindelijk helpen om te werken aan acceptatie en genezing. RTT-hypnotherapie kan een krachtig hulpmiddel zijn om je te helpen ontdekken waar je je in het proces bevindt en je optimaal te helpen op die reis.
Ik wil niet aan mijn verlies denken, het is gewoon te moeilijk. Is dat een probleem?
Het vermijden, negeren of jezelf ontzeggen van de mogelijkheid om je verdriet te uiten, kan je tijdelijk helpen om afstand te nemen van de pijn van het verlies dat je doormaakt. Maar door het in te houden, zal het niet verdwijnen. En je kunt verdriet niet voor altijd vermijden. Om te herstellen van een verlies en goed verder te gaan, moet je het aanpakken. Als je moeite hebt met het verwerken van verdriet, overweeg dan om hulp te zoeken om je er doorheen te helpen.
Waarom is het belangrijk om te rouwen?
Rouw is zo'n belangrijk proces omdat het heel belangrijk is dat de emoties worden gevoeld, net zo lang totdat ze niet meer gevoeld hoeven te worden. Ook al zouden we het willen; we kunnen onze gevoelens niet wegpraten, weg-eten, weg-shoppen of weg-Netflixen. Ze moeten gewoon gevoeld worden.
In veel niet-westerse culturen begrijpen ze intuïtief dat je dit moet doen. Ze kleden zich in speciale kleding, beschilderen hun gezicht en lichaam, huilen en jammeren en schreeuwen en voeren dagen, soms weken rouwrituelen uit. In de westerse wereld krijgen we 1 dag vrij van het werk en worden we als 'sterk' gezien als we de volgende dag weer aan de slag gaan alsof er niks aan de hand is.
Naar mijn mening is het juist deze mentaliteit die problematisch is. De ontkenning van pijnlijke gevoelens, omdat we niet het gevoel hebben toestemming te krijgen, of ons niet begrepen en beschermd genoeg voelen om in te storten en te huilen, is wat aanleiding geeft tot (geestelijke) gezondheidsproblemen of verslavingen.
Henry Maudsley zei:
“Het gevoel dat niet tot uitdrukking kan komen in tranen, moet andere organen doen huilen.”
In mijn RTT hypnotherapie praktijk zie ik zoveel cliënten die worstelen met verslavingen, onopgeloste pijnen, depressie of angst en zelfs huidaandoeningen met een enorme hoeveelheid onuitgesproken pijn rondom (traumatisch) verlies.
De 5 stadia van rouw
Volgens Kübler-Ross zijn er vijf fasen:
1 Ontkenning en shock: Dit is een toestand van ongeloof en verdoofde gevoelens.
2 Pijn en schuldgevoel: “Hoe kon hij/zij mij dit aandoen? Hoe egoïstisch is hij/zij? Hoe heb ik dit verpest?"
3 Woede en onderhandelen "Het is allemaal zijn/haar schuld, als dit niet was gebeurd, zal ik vanaf nu nooit meer XYZ doen..."
4 Depressie "Waarom zou ik doorgaan, het is nu allemaal nutteloos, niets heeft meer zin..."
5. Acceptatie & Hoop "Misschien kom ik hier doorheen. Niet elke minuut is even erg. Ik wil beter worden/voelen. Misschien wachten er nog andere kansen op me."
Hierbij een toelichting op iedere fase:
Fase 1: Ontkenning & Shock
Verdriet is een overweldigende emotie. Het is niet ongebruikelijk om op de sterke en vaak plotselinge gevoelens te reageren door te doen alsof het verlies/ de verandering niet heeft plaatsgevonden, of dat het best oké met je gaat. Over het algemeen zijn we gemaakt om weg te willen blijven van zeer pijnlijke gevoelens, en een van de strategieën om dit te doen, is om deze gevoelens gewoon weg te duwen. Dit is een algemeen afweermechanisme en helpt je te vluchten voor de intensiteit van de situatie.
Hopelijk voel je je, als de eerste schok voorbij is, klaar om met je moties om te gaan, al dan niet met de steun van familie, vrienden of professionals.
Fase 2: Pijn en schuld
Naarmate je uit de ontkenningsfase komt, zullen de emoties die je hebt weggedrukt naar boven beginnen te komen. Je zult worden geconfronteerd met verdriet dat je hebt weggestopt en vaak is dit precies wat we willen vermijden. Zelfs tot het punt waarop veel mensen die mij benaderen, toegeven dat ze aarzelen om zich aan RTT-hypnotherapie te wagen. De angst om het 'deksel van de put' af te halen, wekt de angst je bloot te moeten stellen aan die diepe put vol pijn. We willen allemaal gewoon rechtstreeks naar een happy en fijne plek en dit deel het liefst overslaan! Juist op dit punt kan een helpende, steunende persoon die je veiligheid geeft het verschil maken het toch wel aan te gaan, om zo ruimte te maken voor een volgende stap in het proces.
Fase 3: Woede en Onderhandeling
Waar ontkenning kan worden beschouwd als een coping-mechanisme, heeft woede een maskerend effect. Woede verbergt veel van de emoties en pijn die je meedraagt.
Deze woede kan gericht zijn op andere mensen, zoals de overledene, je ex, een dokter of je oude baas. Je kunt zelfs je woede richten op levenloze objecten. Terwijl je rationele brein weet dat het object van je woede niet de schuld heeft, zijn je gevoelens op dat moment te intens om daarnaar te handelen.
Woede kan zich maskeren in gevoelens als bitterheid of wrok. Het toont zich misschien niet eens als duidelijke woede. Niet iedereen zal deze fase van rouw ervaren. Anderen kunnen hier blijven hangen. Naarmate de woede echter afneemt, begin je misschien rationeler na te denken over wat er gebeurt en voel je de emoties die je opzij hebt geschoven. Woede op die manier is het eerste teken dat je emoties niet langer kunnen worden tegengehouden, en het is meestal een echt breekpunt. Je begint dan niet alleen de woede te voelen, maar het hele spectrum van gevoelens.
Onderhandeling
Tijdens rouw kun je je kwetsbaar en hulpeloos voelen. Op die momenten van intense emoties is het niet ongebruikelijk om te zoeken naar manieren om de controle terug te krijgen of het gevoel te willen hebben dat je de uitkomst van een gebeurtenis kunt beïnvloeden. Het kan zijn dat je veel 'wat als'- en 'als maar'-verklaringen bedenkt. Het is ook niet ongebruikelijk dat religieuze mensen proberen een deal te sluiten of te beloven aan God of een hogere macht in ruil voor genezing of verlichting van het verdriet en de pijn. Onderhandelen is een verdedigingslinie tegen de emoties van verdriet. Het helpt je om het verdriet, de verwarring of de pijn uit te stellen.
Fase 4: Depressie
Terwijl woede en onderhandelen erg actief kunnen zijn, kan depressie aanvoelen als een ingetogener fase van verdriet.
In de vroege stadia van verlies loop je misschien weg voor de emoties en probeer je ze een stap voor te blijven. Op dit punt kunt je ze echter misschien op een gezondere manier omarmen en er doorheen werken. Je kunt er ook voor kiezen om je af te zonderen van anderen om het verlies volledig te verwerken.
Dat betekent echter niet dat depressie gemakkelijk of goed gedefinieerd is. Net als de andere stadia van rouw, kan depressie moeilijk en rommelig zijn. Het kan overweldigend voelen. Je kunt zich bedompt, zwaar en verward voelen.
Depressie kan aanvoelen als het onvermijdelijke landingspunt van elk verlies. Als je echter het gevoel hebt dat je hier vastzit of niet voorbij deze fase van verdriet lijkt te komen, is sociale steun en het gebruik van elke gelegenheid om verbonden te blijven met je omgeving van vitaal belang. Ik kom veel mensen tegen in mijn praktijk die zich in deze fase bevinden. In hypnose is het vaak makkelijker om te ontrafelen welke gevoelens en overtuigingen iemand hier vast houden.
Fase 5: Acceptatie & Hoop
Acceptatie is niet per se een leuke, fijne fase van rouw. Het betekent niet dat je het verdriet of het verlies bent vergeten. Het betekent echter wel dat je ermee in het reine bent gekomen en bent gaan begrijpen wat het nu in je leven betekent. Meestal is het een toenemend verlangen om uit een negatieve, vaak geïsoleerde fase te komen.
In deze fase kun je je heel anders voelen dan voorheen. Dat is volstrekt begrijpelijk. Je hebt een grote verandering in je leven doorgemaakt en dat beïnvloedt de manier waarop je over veel dingen denkt.
Bekijk acceptatie als een manier om in te zien dat er misschien weer goede tijden zullen komen, en zelf dat de goede dagen vaker zullen voorkomen dan de slechte dagen. Er kunnen nog steeds slechte ervaringen en moeilijke tijden zijn - en dat is OK.
Wat is de moeilijkste fase van rouw om door te maken?
Er is geen enkele fase die algemeen wordt beschouwd als de moeilijkste om te doorstaan. Rouw is een heel individuele ervaring. De moeilijkste fase van rouw verschilt van persoon tot persoon en zelfs van situatie tot situatie.
Hoe lang duurt elke fase van rouw?
Verdriet is voor ieder mens anders. Er is geen exact tijdsbestek waaraan u zich moet houden. Je kunt maanden in een van de fasen van rouw blijven, maar andere fasen volledig overslaan.
Dit is typisch. Het doorlopen van het rouwproces kost tijd.
Heske Ottevanger (Dordrecht, 1980)
Rapid Transformational Therapist, Coach & Psycholoog in opleiding.
Ik focus op het inzetten van mijn (eerste- hands) kennis om zo een persoonlijke en effectieve therapie strategie te bieden voor iedere client.
Als je meer wil weten over hoe RTT Hypnotherapie/ mijn diensten je kunnen ondersteunen, stuur dan een email naar heske@heskehypnotherapy.com of bezoek de website www.heskehypnotherapy.com